Natuurlijk verwacht u van uw gemeente dat deze de bomen in uw omgeving regelmatig inspecteert op stabiliteit en conditie en dat er uit de bevindingen ook de gewenste maatregelen worden genomen.
En dat mag u ook verwachten … want iedere boomeigenaar in Nederland is volgens de wet zorgplichtig.

Om bomen een veilig onderdeel te laten zijn van onze ruimte is de zorgplicht in het leven geroepen.
Zorgplichten staat beschreven in artikel 6.162 van het Nieuw Burgerlijk Wetboek.

Wat veel mensen niet weten- of beseffen is dat ook bomen in particulier eigendom onder deze wetgeving vallen.
Iedere eigenaar van een boom, dus ook een boom in een particuliere tuin, is zorgplichtig.

Zorgplicht

Onder zorgplicht wordt in de boomverzorging verstaan dat er regelmatig boomveiligheidscontroles moeten worden uitgevoerd.
Indien er zichtbare afwijkingen worden geconstateerd moeten deze worden vastgelegd.
Per afwijking wordt tevens een onderhoudsmaatregel gekoppeld met een bepaalde urgentie om eventuele veiligheidsrisico’s te beperken.

Boomveiligheidscontrole

Boomveiligheidscontroles worden bij voorkeur uitgevoerd door boomveiligheidscontroleurs volgens de VTA (Visual Tree Assessment) methode.
Bij een VTA controle wordt de boom visueel geïnspecteerd op zichtbare afwijkingen en/of gebreken die mogelijk samengaan met een verhoogd risico voor de omgeving.
Binnen deze systematische registratie zijn diverse stappen te onderscheiden.
In dit artikel worden deze niet nader beschreven.

De eisen die de wetgever stelt aan een boomveiligheidscontroleur is dat deze ter zake deskundig moet zijn. Ter zake deskundig is natuurlijk een rekbaar begrip. Indien u uw bomen door een deskundige boomveiligheidscontroleur wilt laten inspecteren laat deze dan aantoonbaar maken dat deze persoon is opgenomen in het register van boomveiligheidscontroleurs van het NVB (Nederlandse Vereniging voor Boomverzorgende bedrijven) Indien deze persoon is opgenomen in dit register bent u verzekerd van deskundigheid. Aangezien het hier om een kwaliteitscertificaat gaat heeft de NVB haar activiteiten overgedragen aan de Stichting Groenkeur.

Onderhoudsmaatregelen

Bomen vervullen diverse functies in onze leefomgeving. Als een boom wordt aangeplant gebeurd dat meestal met een bepaald doel, je hebt een bepaald (eind)beeld voor ogen. Afhankelijk van het gewenste (eind)beeld ga je een boom onderhouden. Het onderhouden van een boom bestaat over het algemeen uit snoeien. Snoeien is dus een maatregel die voor de boom zelf, m.u.v. knot- leiboom of vruchtproductie, zelden noodzakelijk is en doe je in principe ook alleen als daar aanleiding toe is. Een aanleiding kan zijn dat ingrijpen gewenst is om het (eind)beeld te bereiken of dat de omgeving voorwaarden stelt aan de groeimogelijkheden van de boom. Snoei is dan nodig om geen hinder te veroorzaken voor verkeer of ander gebruik van de ruimte.

Maar een even zo belangrijke aanleiding kan ook zijn dat je hebt geconstateerd dat er een directe verbetering of een verbetering op langere termijn zal optreden in de stabiliteit en/of conditie van de boom door op een bepaald moment een onderhoudsmaatregel uit te voeren. Onderhoudsmaatregelen om de boom veilig te houden voor zijn omgeving kunnen zijn snoeien, aanbrengen boompalen, tuien, kluitverankering, bemesten etc.  of in het ergste geval rooien.

Schuldvraag

Regelmatig breekt er wel eens en tak uit of wordt door windworp een groter deel van de boom verminkt. Schades die hierdoor ontstaan kunnen aanzienlijk zijn. En bij wie moet je dan aankloppen om je schade te verhalen?

Bij bomen geldt de zogenaamde schuldaansprakelijkheid. De eigenaar van de boom heeft in beginsel altijd schuld. In beginsel ….. want als een boomeigenaar aantoonbaar kan maken dat deze heeft voldaan aan hetgeen de zorgplicht voorschrijft en er dus regelmatig boomveiligheidscontroles en onderhoudsmaatregelen zijn uitgevoerd kan een rechter anders beslissen over de aansprakelijkheid. Indien u niet hebt voldaan aan de zorgplicht en er gebeurd een incident dan bestaat de kans dat u een boete krijgt of aansprakelijk gesteld wordt voor (een deel) van de schade. In het ergste geval bestaat zelfs de kans dat u een gevangenisstraf krijgt.

Schade

Hebt u schade geleden door een boom dan dient u te bewijzen dat de boomeigenaar nalatig is geweest in het uitvoeren van boomveiligheidscontroles en in het onderhouden van zijn eigendom (wie eist bewijst). We spreken hier ook wel van een omgekeerde bewijslast. Maar hoe moet je bewijzen dat een eigenaar schuld heef? Eigelijk heel eenvoudig. Vraag aan de eigenaar om schriftelijke bewijzen van de VTA controle en welke (onderhoud)maatregelen er de laatste tijd zijn uitgevoerd aan de bomen. Mochten deze er niet zijn dan kan een boomdeskundige u bijstaan en bepalen welke onderhoudswerkzaamheden zijn uitgevoerd cq. uitgevoerd moesten worden. En rechter kan op basis van deze gegevens een duidelijke, en binnen de kaders van de wetgeving, uitspraak doen.

Speciale dank aan: Brandweer Veghel (voor het mogen gebruiken van hun foto)